Montesquieu, Lettres Persanes, 1721

Brief 37. Usbek aan Ibben, te Smyrna. De koning van Frankrijk is oud. Wij hebben in onze geschiedenis geen enkel voorbeeld van een monarch die zo lang geregeerd heeft. Men zegt dat hij in zeer hoge graad de gave bezit, zich te doen gehoorzamen: hij regeert zijn familie, zijn hof en zijn staat met hetzelfde talent. Men heeft hem vaak horen zeggen dat van alle regeringen ter wereld, die van de Turken of die van onze doorluchtige sultan hem het best zou bevallen, zoveel heeft hij op met de oosterse politiek. Ik heb zijn karakter bestudeerd en er tegenstellingen in gevonden die ik onmogelijk kan oplossen. Bijvoorbeeld: hij heeft een minister die slechts achttien jaar en een maîtresse die tachtig is; hij houdt van zijn godsdienst en hij kan diegenen niet uitstaan die zeggen dat die godsdienst streng in acht genomen moet worden; hoewel hij het rumoer der steden ontvlucht en niet zeer spraakzaam is, ziet men er hem van de morgen tot de avond slechts mee bezig, van zich te doen spreken; hij houdt van trofeeën en zegepralen, maar hij vreest evenzeer, een goede generaal aan het hoofd van zijn troepen te zien, als hij reden zou hebben, hem aan het hoofd van een vijandelijk leger te vrezen.

Parijs, de 7e der maan van Maharram, 1713


terug