De dood van Burger Louis Capet

Als op 1 augustus 1792 Frankrijk bedreigd door een inval van Pruisische en Oostenrijkse troepen, slaat de paniek toe onder de aanhangers van de revolutie. Les Tuileries - het paleis waar de koninklijke familie verblijft - wordt bestormd. Lodewijk, Marie Antoinette en hun kinderen worden gevangen gezet in de Temple.
De volkswoede tegen de koninklijke familie stijgt nog meer als onderzoek van het voormalig koninklijk paleis geheime correspondentie aan het licht brengt tussen Lodewijk en buitenlandse vorsten. Uit de brief blijkt zonneklaar dat Lodewijk aan hen hulp had gevraagd om hem in zijn oude macht en luister te herstellen. Dat is een rechtstreeks bewijs van landverraad, zo vinden velen. Wat moet je met zo'n koning, die zijn eed van trouw aan de grondwet aan zijn laars lapt?
Het verlies van Verdun, de daarop volgende Septembermoorden en het uitroepen van de Republiek op 21 september maakt aan alle koninklijke waardigheid van Lodewijk een einde. Voortaan zal hij als burger Lodewijk Capet door het leven gaan.
In de Convention National ontstaat een fel debat over de vraag of en waarvoor burger Capet berecht moet worden.
De jongste Jacobijnse afgevaardigde Saint-Just vind een rechtszaak helemaal niet nodig omdat volgens hem het koningschap op zich zelf al een misdaad is. Dus dient Lodewijk zonder vorm van proces direct te worden terechtgesteld. Ook Robespierre is tegen een rechtszaak. Daarin zou niet alleen de voormalige koning maar ook de Revolutie zelf terecht kunnen staan. En dat is duidelijk niet zijn bedoeling. De meerderheid van de Conventie besluit desondanks dat de koning toch berecht zal moeten worden. Volgens de Jacobijnen zal de dood van de koning het volk medeplichtig maken aan de Revolutie en daarmee verder radicaliseren. De Girondijnen willen slechts de koning verbannen, maar dan bestaat de mogelijkheid dat hij overloopt naar de vijand.
Uiteindelijk besluit men na een discussie van drie weken tot de doodstraf door onthoofding onder de guillotine. Van de 721 afgevaardigden stemmen er 387 voor de terechtstelling van burger Capet. De terechtstelling laat niet lang op zich wachten. Lodewijk mag nog afscheid nemen van zijn gezin.
Op de ochtend van 21 januari 1793 laat Sanson, de beul, de guillotine zijn werk doen en toont vervolgens het afgehakte hoofd aan de verzamelde menigte die uitriep Vive la Nation en Vive la République.. In zijn testament geeft hij zijn kinderen en vooral zijn zoon nog de nodige goede raad. Helaas voor geen van allen mocht dit baten en allen trof een ellendig lot, de Dauphin niet in de laatste plaats.