Van opening van de Staten Generaal naar Assemblée Nationale

Op 5 mei 1789 opende Lodewijk XVI op plechtige wijze de bijeenkomst van de Staten Generaal. De dag er voor waren alle leden in een plechtige optocht ter kerke gegaan in de kathedraal van Saint-Louis. Maar nu was dan eindelijk de dag aangebroken waarop de leden van de Derde Stand zo lang hadden moeten wachten. Al sinds 1614 waren de Staten Generaal niet meer bijeen gekomen. Uit de opstelling van de vertegenwoordigers van de drie standen blijkt evenwel al dadelijk dat de Derde Stand geen genoegen zal kunnen nemen met de haar toegewezen plek: helemaal achterin de zaal. Van de kant van de adel heeft Markies de la Tour du Pin  een fraaie beschrijving van de opening van de Staten Generaal nagelaten. Puntiger liet Camille Desmoulins zich uit over het democratisch gehalte van de Staten Generaal.
De eerste taak die de afgevaardigden hebben, is het controleren van de geloofsbrieven van elke afgevaardigde. De leden van de Derde Stand weigeren van het begin af aan om per stand te gaan vergaderen. Dat zou een aanvaarding inhouden van het ook gaan stemmen per stand. En daar waren zij fel op tegen. dat zou zonder meer betekenen dat de Derde Stand het zou afleggen tegen de Eerste en de Tweede Stand. Hoofdelijke stemming was voor de afgevaardigden van de Derde Stand de enige oplossing, ook al was hun eerste eis van verdubbeling van het aantal afgevaardigden al voor de bijeenkomst van de Staten Generaal ingewilligd.

De vergadering op die vijfde mei verliep verder zonder veel ophef. De koning sprak wat welwillende woorden, waarna Necker in een lange rede de toestand van het land belichtte. De schatkist problemen bleken immens, maar over de gewenste politieke hervormingen zei hij geen woord. Sterker nog, hij liet zijn rede door een ambtenaar voorlezen, toen zijn stem het begaf.
De Derde Stand liet zich niet vermurven en oefende grote druk uit op de andere standen om samen te vergaderen. De lagere geestelijkheid was als eerste bereid om zich bij de Derde Stand te voegen. Op 17 juni had de vergadering van de Derde stand zich inmiddels tot Assemblée Nationale uitgeroepen, tot enige en uitsluitende vertegenwoordiging van het Franse volk.
De dag er op - 20 juni - wilde de vertegenwoordigers van het volk verder vergaderen. De deur van de zaal was dicht, er stonden soldaten voor en in een kort briefje van markies de Brézé werd gemeld dat de zaal gesloten was "wegens herstelwerkzaamheden" in verband met de voorbereiding van de koninklijke zitting van drie dagen later.
De vertegenwoordigers van het volk waren even in verwarring, vervolgens boos om daarna te besluiten een eigen vergaderzaal op te zoeken. De afgevaardigde Guillotin stelde de nabijgelegen Kaatsbaan of Jeu de Paume voor. In opgewonden stemming trok men daar heen, alwaar de afgevaardigden een plechtige eed zweerden.
De strekking was om niet eerder uiteen te gaan voordat men Frankrijk een grondwet had geschonken.
Voortaan noemde men zich de Assemblée nationale Constituante ofwel de Grondwetgevende Vergadering.